Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft bepaald dat een rechtsbijstandverzekering het recht geeft aan een verzekerde om in een gerechtelijke of administratieve procedure op kosten van de verzekeraar zelf een advocaat of rechtshulpverlener uit te kiezen.
Als u een rechtsbijstandverzekering heeft gesloten hoeft u dus geen genoegen te nemen met een medewerker van de rechtsbijstandverzekeraar zelf. Het recht van ‘vrije advocaatkeuze’ bestaat ook als het niet verplicht is om rechtsbijstand in te schakelen.
De (vrijwel) letterlijke tekst van de uitspraak van het Hof (zaaknummer: C-442/12, Sneller vs. DAS Nederlandse Rechtsbijstandverzekeringsmaatschappij N.V.):
Het Europese recht (artikel 4 lid 1 van richtlijn 87/344/EEG) verzet zich ertegen dat een rechtsbijstandverzekeraar die in zijn verzekeringsovereenkomsten regelt dat rechtsbijstand in beginsel wordt verleend door zijn werknemers, tevens bedingt dat de kosten van rechtsbijstand van een door de verzekerde vrij gekozen advocaat of rechtsbijstandverlener slechts vergoed kunnen worden indien de rechtsbijstandverzekeraar van mening is dat de behandeling van de zaak aan een externe rechtshulpverlener moet worden uitbesteed. Daarbij geldt dat het geen verschil maakt of rechtsbijstand voor de betreffende gerechtelijke of administratieve procedure naar nationaal recht verplicht is.
Recent, op 7 april 2016, heeft het Hof van Justitie bepaald dat een ontslagprocedure bij het UWV moet worden beschouwd als ‘administratieve procedure’. Daarvoor geldt dus het recht van vrije advocaatkeuze (zaaknummer: C-460-14).
